नवी दिल्ली । नियंत्रण रेषेवर भारताच्या अलीकडील दहशतवादविरोधी कारवायांनंतर तुर्की आणि अझरबैजानकडून पाकिस्तानला मिळालेल्या पाठिंब्यामुळे भारताच्या परराष्ट्र धोरणात अस्वस्थता निर्माण झाली आहे. या घडामोडींमुळे भारताचे या दोन देशांसोबतचे व्यापार आणि राजनैतिक संबंध अनिश्चिततेच्या वाटेवर आहेत.
अंकारा व बाकूने इस्लामाबादच्या बाजूने उघडपणे उभे राहताच भारतात संतापाची लाट पसरली. भारतीय नागरिकांमध्ये तीव्र भावना उमटल्या, ज्याचे प्रतिबिंब विविध ऑनलाइन प्लॅटफॉर्म्सवर पाहायला मिळाले. काही ऑनलाइन ट्रॅव्हल कंपन्यांनी भारतीय पर्यटकांना तुर्की व अझरबैजानच्या प्रवासापासून दूर राहण्याचा सल्ला दिला आहे. व्यापार क्षेत्रातही अनौपचारिक बहिष्काराची लाट उसळली आहे – यामध्ये विशेषतः तुर्की सफरचंद व संगमरवरी खरेदीमध्ये घट दिसून आली आहे.
तुर्की व अझरबैजानसोबतचा व्यापार भारताच्या एकूण आंतरराष्ट्रीय व्यापाराच्या तुलनेत मर्यादित आहे, तरीही सध्याची राजकीय पार्श्वभूमी लक्षात घेता ही बाब महत्त्वाची ठरते. तुर्कीबरोबर भारताचा द्विपक्षीय व्यापार करार १९७३ मध्ये झाला होता आणि १९८३ पासून संयुक्त आर्थिक व तांत्रिक सहकार्य आयोग कार्यरत आहे.
भारतीय समुदाय आणि सांस्कृतिक नाते तुर्कीमध्ये सुमारे ३ हजार भारतीय नागरिक राहतात, यामध्ये २०० विद्यार्थी असून अनेकांचा वास्तव्याचा उद्देश व्यवसाय वा शिक्षण आहे. अझरबैजानमध्येही १,५०० हून अधिक भारतीय राहत आहेत. या समुदायांचे स्थैर्य आणि सुरक्षितता भारतासाठी महत्त्वाची आहे.
तुर्कीसोबत व्यापार (एप्रिल-फेब्रुवारी २०२४-२५) निर्यात: ५.२ अब्ज अमेरिकन डॉलर्स (मागील वर्षी ६.६५ अब्ज) आयात: २.८४ अब्ज अमेरिकन डॉलर्स (मागील वर्षी ३.७८ अब्ज) प्रमुख निर्यात वस्तू: खनिज तेल, औषधे, कापड, ऑटो पार्ट्स, स्टील प्रमुख आयात वस्तू: संगमरवर, सफरचंद, खनिज तेल, सिमेंट
अझरबैजानसोबत व्यापार निर्यात: ८६.०७ दशलक्ष अमेरिकन डॉलर्स आयात: १.९३ दशलक्ष अमेरिकन डॉलर्स प्रमुख निर्यात वस्तू: तंबाखू, चहा, कॉफी, रसायने, मातीची भांडी प्रमुख आयात वस्तू: पशुखाद्य, सेंद्रिय रसायने, चामडे
